De nieuwe boom - Hei, Heg & Hoogeind

De nieuwe Lindeboom voor op het Kaetsveld, symbool van Leenderstrijp,

In december 2009 is door de Gemeente de nieuwe boom geplant in Leenderstrijp

De nieuwe Lindeboom voor op het Kaetsveld,
Winter 2007 in de Gemeentetuin

foto genomen door Henk vd Loo van de afdeling “Groen”, Gemeente Heeze-Leende
E-mail: h.v.d.loo@heeze-leende.nl

De boom is +/-12 meter hoog en heeft een stamdoorsnede van +/- 30cm

De boom is in goede handen bij Henk vd Loo en Jan Corstens van de Gemeente Heeze-Leende,
die onder begeleiding en advies van de landelijk bekende boomdeskundige en kweker Christ vd Wurff uit Heeze,
de boom snoeien en koesteren.
De Lindeboom (winterlinde) in de tuin van het gemeentehuis is, volgens de deskundigen,
een goede gezonde boom die na verloop van tijd zal uitgroeien tot een mooie Lindeboom voor Strijp.
De bedoeling is om de nieuwe boom in de gemeentetuin te laten staan tot de oude verwijderd wordt.
Omdat er al zo’n 250 jaar een lindeboom staat, is de bodem totaal uitgeput.
Het beste is om over een jaar of twee, als de boom ‘klaar’ is, de huidige boom te verwijderen,
royaal grond te vervangen en de nieuwe te plaatsen.

Om het genetisch materiaal van de huidige boom te bewaren is van de oude boom stek genomen.
Onderzocht wordt nog of de onderstam genetisch anders is dan de top.

Logo van Buurtschap Leenderstrijp.

Artikel over de boom in het mededelingenblad van het IVN Heeze-Leende “Het Groene Blaadje Winter 2006”,

stond o.a. het volgende artikel, over de Lindeboom:

Auteur: Piet Brock van het IVN:
De étagelinde of kroonlinde op het Kaatsveld te Leenderstrijp is vanwege ouderdom versleten. Niet zo verwonderlijk want hij telt al enkele eeuwen, hij wordt geschat op een leeftijd van 200 tot 250 jaar. Vanwege zijn karakteristieke vorm (gekandelaberd), vanwege zijn hoge ouderdom, vanwege zijn prominente plaats op het pleintje en vanwege zijn symbolische en mythische betekenis, staat deze Hollandse Linde op de landelijke lijst van monumentale bomen. En terecht.

In 2001 gaf een boomchirurg de linde nog een jaar of tien.
De boom werd toen al flink gekortwiekt; de bovenste etage werd er afgezaagd.
Gaten in de boom waren de oorzaak dat de regen vrij spel kreeg en dat de boom daardoor van binnenuit wegrotte.

In 2006 staat de linde er nog, maar de chirurg heeft gelijk gehad: de boom is ten dode opgeschreven. Agressieve schimmels en houtrot hebben de boom verder lelijk aangetast. Onlangs is er nog een tak uitgebroken. Behandeling is niet weer zinvol. Mettertijd zal de boom het loodje leggen, hij zal gekapt moeten worden.
Gelukkig staat hij niemand in de weg en vormt hij ook geen gevaar voor de omwonenden. Een klein wonder

Enkele jaren geleden heeft ondergetekende tal van instanties aangeschreven om, gezien het rapport toentertijd van de boomchirurg, uit voorzorg al een jonge linde te prepareren, zodat mettertijd de oude, gekandelaberde linde vervangen zou kunnen worden door een jong exemplaar. Het was tot nu toe een roep in de woestijn, tot. ..ik in december van vorig jaar, Henk van der Loo werkzaam bij
openbare werken van de gemeente als opzichter bij de afdeling cultuurtechniek (afdeling groen noemt Henk het zelf) aansprak over de oude linde en hem vroeg of ik nog eens opnieuw de toestand van de versleten boom onder de aandacht moest brengen van betrokken instanties.
Henk wist mij te verbazen door zijn bijzonder verhaal.

Vanwege de verbouwing van het gemeentehuis stonden vijf lindebomen in de weg. Zij kregen een andere plaats in de gemeentetuin. Het beste exemplaar, een 20-jarige inlandse linde (Tilia cordata; ook wel kleinbladige linde of winterlinde genoemd) werd apart gezet.
Deze linde werd door Chris van de Wurff, boomdeskundige, en Henk van der Loo zodanig gesnoeid dat hij kan uitgroeien
tot een etagelinde. In twee jaren tijd kan de boom, als hij niet al te zeer lijdt aan deze ingrepen,
worden geprepareerd tot kroonlinde.
Met deze operatie is het tweetal bomenliefhebbers druk doende. Omwonenden van het Kaatsveld,
andere geïnteresseerden en ondergetekende zullen verheugd zijn als er over enige tijd de nieuwe
kroonlinde te Leenderstrijp zijn definitieve plaats zal krijgen. De geschiedenis van de oude linde met zijn maatschappelijke en
natuurhistorische waarde wordt niet ongedaan gemaakt maar voortgezet door het planten van de ze jonge linde.
Een natuur- en cultuurmonument wordt in stand gehouden. Heren bedankt! Gemeent bedankt!
Piet Brock

Website van het IVN: IVN-afdeling Heeze-Leende, actief voor natuur, milieu, landschap en leefomgeving

In de Heemkronyk Jaargang 47, nummer 4, december 2008.

Auteur Piet Brock, stond o.a. het volgende artikel, over de Lindeboom:

DE BOOM DIE NAAR DE HEMEL WIJST

Je zult zeggen, bovenstaande titel lezend, “dat doen toch alle bomen?
Alle bomen wijzen met hun top naar boven”.
Dat is waar, maar één boom in onze gemeente wijst niet alleen met zijn top naar de hemel, hij verwijst ook naar de hemel met zijn hele habitus en wel symbolisch.
Het is de oude linde op het Kaetsveld in Leenderstrijp

Een Hollandse linde

De linde op het Kaetsveld is een eeuwenoude Hollandse linde. Zijn leeftijd nu wordt geschat op 200 tot 250 jaren. Bij de Hollandse linde groeien de bovenste takken schuin omhoog, terwijl de onderste takken omlaag hangen. De bladeren zijn van boven dofgroen en van onderen wat bleker. Aan de voet van de Hollandse linde kunnen vele knoesten zijn ontwikkeld vol met spruiten. Ook de kroonlinde in Leenderstrijp heeft een krans knoesten rond zijn stam.
De Hollandse linde is geliefd als leiboom. Ook deze linde is gesnoeid en wel in drie etages, gekandelaberd zoals dat heet, als een kroonkandelaar en daarom draagt hij ook de naam kroonlinde.

Leonardus van Dijk, een broer van de landmeter Van Dijk en van de latere burgemeester van Leende, Hyacinthus van Dijk, zou deze linde in deze vorm hebben gesnoeid. Leonardus is overleden in 1844 als gevolg van een ongeluk tijdens een jachtpartij. Of de linde daarvoor ook al op een bijzondere manier was gesnoeid vertelt de geschiedenis niet.

Symbolische of mythische betekenis

Etagelinden vindt men hier en daar nog in het land. De etages kunnen een symbool zijn van hemel, aarde en de onderwereld,
of van geestelijke stand, wereldlijke stand en burgerij. Ook kan de boom een symbolische afbeelding zijn van de drie-eenheid:
Vader, Zoon en Heilige Geest. Gezien de vroegere bewoners van Leenderstrijp, waar religie in het dagelijkse leven een
belangrijke plaats innam, lijkt mij dat de symboliek van de drie-eenheid het meest voor de hand ligt.
Als het Kaetsveld het centrum van Leenderstrijp is, dan is de kroonlinde het middelpunt van het Kaetsveld

De linde stond bij onze voorouders in hoog aanzien, vandaar dat deze boom in veel Brabantse dorpen een dominante plaats kreeg

op het dorpsplein. De waarden van het religieus beleven lag al ver vóór de kerstening verankerd in het volksgeloof.
Van de linde was bekend dat hij bescherming gaf tegen toverij en tegen blikseminslag. De destijds alomtegenwoordige “kwade hand”
week voor de beschermende kracht van de linde. Onder de linde werd recht gesproken, getrouwd en feest gevierd.
De mythische betekenis van de lindeboom, die bij de Germanen was gewijd aan Freya, de godin van de liefde en van de vruchtbaarheid,
werd door de kerkelijke instanties gekerstend en daardoor gebonden aan christelijke feesten en gebruiken.
Dat de kroonlinde vandaag de dag nog niet al zijn betoverende kracht heeft verloren, bewijst de uitspraak van een jongedame uit Leenderstrijp,
die ik aansprak over de boom. Ze zei spontaan: “Wij noemen deze boom altijd de spookboom.”
En ze keek er heel geheimzinnig bij en het woord spookboom sprak ze heel langzaam uit.

Toekomst van de kroonlinde

De karakteristieke kroonlinde heeft een lang verleden achter zich en nog een korte toekomst voor zich.
In 2001 gaf de boomchirurg al te kennen dat de linde nog tien jaren te leven had. Toen al was de bovenste etage geamputeerd.
Gaten in de stam zorgden ervoor dat de boom inregende en dat heeft tot gevolg dat hij versneld van binnenuit wegrotte. Het is nu 2008.
De tien jaren heeft hij nog niet gehaald en is nu al ten dode opgeschreven. Als je de foto beziet van de boom van nu-dan steken er nog enkele armzalige
takken vertwijfeld de lucht in. De afdeling cultuurtechniek van de gemeente Heeze-Leende heeft geconstateerd dat een agressieve
schimmel de houtrot veroorzaakt. Om veiligheidsredenen is de boom ingekort en geknot.

Op korte termijn zal kappen zijn noodlot zijn, voordat hij omvalt en daarbij een gevaar zou kunnen zijn voor zijn omgeving.
Vanwege de landschappelijke en cultuurhistorische waarden zou het jammer zijn als deze kroonlinde zonder meer voorgoed zou
verdwijnen en ook uit onze gezamenlijke herinnering zou worden gewist.

Tot zover het artikel van Piet Brock, in het blad ”Heemkronyk” van de Heemkundekring
“De Heerlijkheid Heeze-Leende”, zesgehuchten, Geldrop en Sterksel

2009: Plaatsen nieuwe boom

Aan ieder leven komt een einde, zo ook aan de meer dan 200 jaar oude boom (spokenboom) op het Kaetsveld.
De boom zal dit voorjaar definitief worden verwijderd in samenwerking met de Gemeente.
In het najaar komt dan de nieuwe boom vanuit de Gemeentetuin met een dieplader naar Leenderstrijp.

Henk van de Loo van de Gemeente Heeze-Leende schrijft oa :
“In het voorjaar gaan we de stob verwijderen en de grond zuiveren en inzaaien.
De boom wordt in oktober/november geplant.”
Wij willen de restanten (stam) van de boom niet zomaar laten verdwijnen.
Dit alles in nauwe samenwerking met Buurtschap Leenderstrijp, ideeën zijn welkom!
We houden u op de hoogte.